Doorwerth, voor de 21ste Airborne Solextoertocht melden zich op zondag 8 september 2024 ruim 60 Solex deelnemers bij Kasteel Doorwerth. Een prachtige dag met veel zonneschijn in het vooruitzicht vertrekken ze met luid applaus van een aantal toeschouwers. Op weg richting Heteren waar werd stilgestaan bij het eerste 1e monument naast de brug bij Heteren.
Rond om Heteren zijn in de periode tussen 20 en 23 september 1944 een viertal vliegtuigen van het type Short Stirling, Thunderbolt en Dakota neergestort. Hierbij kwamen 31 bemanningsleden om het leven. De Stirlings en de Dakota hadden als missie om de parachutisten aan de overkant van de Rijn te bevoorraden. Ze werden geraakt door luchtafweergeschut, maar wisten allen nog op tijd hun droppingscontainers eruit te gooien.
Verrasssend kwam als zeer snel het 2e monument wat zich aan de Rijndijk vlakbij de aanlegsteiger van het Renkumse veer bevind. Op 5 oktober 1944 omstreeks half 5 in de ochtend, was dit het punt waarop de wegen van de Amerikaanse soldaten van de Easy company van het 506de Parachute Infantery Regiment en van de soldaten van 2 Duitse compagnies elkaar kruisten. Er ontstond een hevig vuurgevecht.
Weer op weg via de Rijndijk en de nostalgische Betuwse dorpjes Hemmen en Zetten op weg naar Heteren, alwaar richting Wolfheze gereden werd. Een bezoek van het Glidermuseum in Wolfheze waar een interessante uitleg over al de zeefvliegtuigen werd gegeven door Paul Hendrikx. Als vrijwilliger zonder enige subsidie heeft hij een fenomenale collectie van de luchtlanding met zweefvliegtuigen bijeengebracht in dit Glider museum.
Gelijktijdig werd de groep in twee gesplitst om de lunch te nuttigen in de kantine van naastgelegen Camping Lindenhof. Een 12 uurtje lunch was prima verzorgd en in een snel tempo was de anderhalf uur voor beide activiteiten weer voorbij.
Via het fietspad op weg naar de tunnel onder het spoor met een oorlogsverleden op weg naar sportcentrum Papendal. Langs de BMX banen en het kantoor van NOC richting het Koningsweg, Kempenbergerweg en Bakenbergseweg in Arnhem naar het 3e monument waar op vrijdag 21 september 2018 voor de bemanning van Dakota FZ626 het monument is onthuld. Dit vliegtuig stortte neer tijdens een bevooradingsvlucht gedurende de Slag om Arnhem.
Op dinsdag 19 september 1944 vlogen 63 bevoorradingskisten (Dakota's) vanuit het Verenigd Koninkrijk naar Arnhem om de Britse en Poolse grondtroepen bij Schaarsbergen te bevoorraden met voedsel. brandstof en munitie. Maar de plek waar ze hun voorraden moesten afwerpen, 'dropzone Victor', boven het Hoge Erf, was niet in handen van de geallieerden. De plek waar de vliegtuigen dus laag moesten over vliegen, was omringd door Duitse kanonnen.
Eén van de Dakota's, de FZ626, raakte zwaar beschadigd. Het brandende vliegtuig maakte een bocht naar de luchtdoelkanonnen met de bedoeling daar bovenop neer te storten. Het vliegtuig landde uiteindelijk op het huis aan de Bakenbergseweg nummer 262 en raakte in elk geval één Duits kanon.
Na een korte pauze via de Schelmseweg en de Zijpentaalseweg op weg naar Arnhem. Langs de gevangenis en oud KEMA terrein op weg naar Oosterbeek. Ook daar werd halt gehouden voor het 4e monument de Oude Kerk in Oosterbeek. Het is een zogenaamde pre-romaanse kerk uit de tiende eeuw. De kerk is nog in gebruik, en is daarin de oudste kerk van Nederland! De oude kerk diende tijdens de Slag om Arnhem van 17 tot 25 september 1944, als hospitaal en als post voor de artillerie die de troepen in Arnhem moest ondersteunen. De kerk was een van de laatste steunpunten voor de 1ste Britse Airborne Divisie. Vanuit hier werd tot het laatste moment weerstand geboden om zoveel mogelijk manschappen de mogelijkheid te bieden om zich terug te trekken over de Rijn.
In september 1944 speelde de Oude Kerk een cruciale rol in de terugtrekking van de geallieerde parachutisten. De kerk werd hierbij zwaar beschadigd en toen het gebouw weer werd opgeknapt ontdekte men dat deze veel ouder was dan altijd gedacht. Er werd besloten om de kerk in de oorspronkelijke vorm terug te brengen. De kerk is vandaag de dag nog steeds te bezoeken.
Van daaruit was het een genot om Onderlangs terug te rijden en alzo de tocht van 59 km af te sluiten bij het Café de Zalmen nabij het Kasteel Doorwerth. Een geslaagde tocht met veel enthousiaste Solex rijders die een dag hebben genoten van de Airborne geschiedenis rondom Oosterbeek en omgeving.
Het Pegalex bestuur